ارسال شده انتشار : ۱۱:۴۸ ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
از ورق ضد سایش برای تولید فولادی استفاده میشود که نسبت به سایش و خوردگی از مقاومت بسیاری بالایی برخوردار باشد. البته باید گفت فولاد به طور کلی در برابر عوامل فرسایشی مقاوم است، اما باید بدانید واژه فولاد دامنه وسیعی داشته و به انواع مختلفی تقسیمبندی میشود. برخی از آنها چنان طراحی و ساخته می‌شوند که نسبت به انواع دیگر در برابر سایش و اصطکاک از خود مقاومت بسیار بالایی نشان میدهند، به همین دلیل به آنها ضد سایش گفته میشود. ساییدگی در طول زمان، منجر به کاهش عمر فولاد شده و از سویی دیگر باعث بروز مشکلات غیر قابل پیش بینی خواهد شد. این ورقها از میزان سختی و ضربه‌پذیری بالایی برخوردار هستند.
ورق ضد سایش کاربرد وسیعی در صنایع مختلف دارند. اگر در زمینه صنعت فعالیت دارید و قصد دارید سازه و یا ابزاری بسازید که طول عمر زیادی داشته باشد، بهتر است به ورق‌‌های ضد سایش توجه بیشتری نشان دهید.
در ساختار همه‌ی فولادها عناصر اصلی مانند کربن، سنگ آهن و عناصر آلیاژی وجود دارد ولی در ساخت ورق ضد سایش از کربن بیشتری استفاده میشود. در واقع کربن عنصری است که سفتی و سختی ورق را افزایش می‌دهد و در کنار آن از سایر آلیاژها مانند کروم و منگنز نیز بهره برده میشود. به این ترتیب میزان مقاومت آن در برابر خوردگی در هوا نیز افزایش خواهد یافت.
میزان بالای کربن شاید سختی آن را افزایش دهد، اما از سویی دیگر باعث کاهش قدرت آن خواهد شد. بنابراین از این نوع فولاد زمانی استفاده میشود که سایش علت اصلی از بین رفتن سازه و یا ابزار باشد.
سختی سنج ورق ضد سایش
ورق ضد سایش با سختیهای مختلفی ساخته میشود. این سختی با معیاری به نام برینل سنجیده خواهد شد. در واقع برینل اولین و متداولترین روش برای سختی سنجی بهشمار میرود. در سختی سنجی با استفاده از این معیار سعی میشود با کمک یک گوی فولادی، میزان فرورفتگی در سطح ورق اندازه‌گیری شود. این گوی، قطری برابر با ۱۰ میلیمتر داشته و نیرویی معادل با ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سطح ورق وارد می‌‌کند. برای فلزات نرم، این نیرو تا ۵۰۰ کیلوگرم کاهش خواهد یافت. این امر به دلیل جلوگیری از ایجاد عمق زیاد در ورق است.
برای سختی سنجی فلزات سخت، این گوی معمولاً از جنس تنگستن کاربید انتخاب میشود.
ورق‌‌های ضد سایش انواع مختلفی دارند و براساس سختی آنها، در صنایع بزرگ و کوچک مورد توجه قرار میگیرند. از جمله این کاربردها میتوان به معدن، تولید ابزارآلات کشاورزی، سیمانسازی، فولادسازی، خودروسازی، ابزار آلات لایروبی، ساخت گاوصندوق، ماشین آلات حفاری و ... اشاره کرد.
از آنجا که این ورقها عموماً در برابر سایش و خوردگی در برابر برخی از گازها، سیالات و ذرات گرد و غبار از خود مقاومت نشان میدهند، در صنایعی که نیاز به مقاومت در برابر این عوامل باشد، کاربرد بیشتری خواهند داشت. به این ترتیب مطمئن خواهید شد که با خسارات ناشی از سایش و یا خوردگی مواجه نخواهید شد. همچنین با بکارگیری آنها مجبور نخواهید شد هزینهای را برای تعمیرات غیرمنتظره در نظر بگیرید و علیرغم قیمت بالاتر ورق ضد سایش در مقابل قیمت ورق استیل معمولی، استفاده از آن میتواند در طولانی مدت برای شما مقرونبهصرفه تر باشد.
ورق ضد سایش دارای گرید و یا درجهبندی خاصی است. برای هر گرید، برینل ویژهایی تعریف شده است که براساس آن، ورق توان مقاومت در برابر سایش و خوردگی تا حد مشخصی را دارد. برخی از گرید‌ها بیش از سایرین در صنایع بزرگ و کوچک کاربرد دارند، به همین دلیل نام آنها را بیشتر خواهید شنید. از انواع ورق ضد سایش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
این نام‌‌ها عموماً اسامی تجاری ورقها هستند و با اعداد خاصی نیز همراهند که این اعداد نشاندهنده میزان سختی ورقها است.
ورق هاردوکس نوعی ورق ضد سایش مارتنزیتی است، یعنی شکل بسیار سخت و مقاومی از ساختار کریستالی فولاد را در خود دارند. به همین دلیل از آنها در زمینههایی استفاده میشود که به مقاومت بسیار زیادی نسبت به سایش نیاز باشد. هاردوکس محصول شرکت سوئدی SSAB است که محصولات خود را اولین بار در سال ۱۹۷۴ عرضه کرد. این ورقها را می‌توانید در سختیهای ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰، ۶۰۰ برینل تهیه نمایید. سختیهای بالاتر از این میزان نیز در این نوع ورق وجود دارد که دارای کاربردهای خاص است و مصارف عمومی ندارد.
نکته مهم در مورد این اعداد این است که هر چقدر بالاتر میروند، مقاومت آنها در برابر سایش بیشتر میشود؛ اما از میزان انعطاف‌‌پذیری و چقرمگی آنها به مراتب کاسته خواهد شد. با این حال این ورق در میان سایر ورق‌‌های ضد سایش کاربرد وسیع‌‌تری دارد و بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این نوع ورق از نظر اتصالپذیری، جوشکاری و ماشینکاری نیز دارای کیفیت مطلوبی است.
در تهیه و ساخت این نوع ورق عناصری مانند بور، مولیبدن، کربن، منگنز، نیکل، کروم، سیلیسیم، فسفر و گوگرد وجود دارد. وجود این عناصر سبب میشود این ورقها سطحی یکنواخت داشته باشند و از سویی دیگر باعث افزایش سختی و قدرت آنها می‌شوند.
از دیگر نکات قابل توجه در ورق‌‌های هاردوکس، سبکی آن است که استفاده از آنها در یک سازه منجر به سبک شدن آن تا میزان ۱۵ درصد خواهد شد.
از دیگر ویژگیهای ورق هاردوکس مقاومت خوب آن در دماهای پایین است.
از انواع ورق ضد سایش هاردوکس میتوان به گرید ۴۰۰ آن اشاره کرد. این ورق عموماً با سختی ۳۸۷ تا ۴۰۰ برینل و با ضخامت ۳ تا ۱۳۰ میلیمتر به بازار عرضه میشود و معمولاً زمانی از آن استفاده میشود که به مقاومت در برابر ضربه و سایش نیاز باشد. میتوان گفت این ورقها جزء فولادهای همه کاره هستند که در کنار سختی بالا، به خوبی به خمش و جوشکاری پاسخ میدهند.
ورق هاردوکس ۴۵۰
از دیگر انواع رایج ورق ضد سایش گرید ۴۵۰ است. این گرید سختی قابل قبولی داشته و ضخامتی معادل ۳۰ تا ۸۰ میلیمتر برای آنها در نظر گرفته شده است. استفاده از این نوع ورق بیشتر در ساخت ماشین‌آلات حفاری و کامیون رایج است. سختی آنها بین ۴۲۵ تا ۴۷۵ برینل است، عرض ورقها به بیش از ۳۳۵۰ میلیمتر رسیده و طولی بیش از ۱۴۶۳۰ میلیمتر دارند.
قابلیت جوشکاری و اتصالپذیری نیز از جمله ویژگیهای آن بیان شده است. این ورق از عمر و دوام بیشتری نسبت به گرید ۴۰۰ برخوردار است. این فولاد در دمای ۴۰- درجه سانتیگراد، معادل ۵۰ ژول ضربه‌پذیری را تحمل خواهد کرد، به همین دلیل مورد توجه مهندسان و فعالان صنایع مختلف قرار گرفته است.
ورق هاردوکس ۵۰۰
از ورق‌‌های هاردوکس ۵۰۰ در ساخت گاو صندوق و ورق ضد دریل استفاده میشود. برای آنها ضخامتی بیش از ۵ میلیمتر در نظر گرفته شده است. باید بدانید که این فولاد نباید در برابر حرارتی بیش از ۲۵۰ درجه سانتیگراد قرار بگیرید، در این شرایط ویژگیهای خاص خود را از دست خواهد داد. این ورقها دارای طولی بیش از ۱۶۰۰۰ و عرضی بیش از ۱۶۵۰ میلیمتر هستند. از دیگر کاربردهای این ورق میتوان به ساخت نوار نقاله، چرخ دنده، سطل بیل مکانیکی، تیغه و ابزارهای برشی اشاره کرد.
اگر به دنبال ورق هاردوکسی هستید که ضخامت‌های مختلفی داشته باشد، شاید بهتر باشد به سراغ گرید ۵۵۰ بروید. آنها در برابر سایش از مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند و از جمله رایجترین کاربرد آنها میتوان به ساخت دستگاه‌‌های حفاری و تیغه‌‌های خرد کننده اشاره کرد.
ورق ضد سایش هاردوکس ۶۰۰
اگر به میزان سختی بیشتری نیاز دارید، ورق هاردوکس ۶۰۰ گزینهای مناسب خواهد بود. سختی آنها ۵۶۰ تا ۶۴۰ برینل تعریف شده و ضخامتی برابر ۸ تا ۵۰ میلیمتر دارند. این ورقها برای محیطهایی مناسب هستند که امکان فرسایش و پوسیدگی در آنها به شدت بالا است. این ورقها به راحتی به برش و جوشکاری پاسخ میدهند و بنابراین میتوانند انتخابی مناسب برای پروژه‌های با عملکرد بالا باشند. هاردوکس ۶۰۰ دارای خواص مکانیکی بسیار خوبی است و در دمای پایین نیز از مقاومت قابل قبولی برخوردار هستند. طول عمر بالا، مقرونبهصرفه بودن، ضربه‌پذیری بسیار بالا و عدم نیاز به حرارت اضافی از دیگر ویژگیهای این ورق است. از جمله کاربردهای این ورق میتوان به ساخت ناودان، چکش، خردکن و سنگ شکن اشاره کرد.
یکی دیگر از انواع ورق ضد سایش هاردوکس، ورق HI TUF است که در ضخامت‌های بین ۴۰ تا ۱۲۰ میلیمتر ساخته می‌شوند. این ورق نسبت به سایر انواع ورق‌‌های ضد سایش، کمترین میزان سختی را به خود اختصاص داده است. سختی این ورق چیزی بین ۳۱۰ تا ۳۷۰ برینل تعریف شده است.
همانطور که ذکر شد، ورق ضد سایش در گریدهای مختلف تولید میشود و براساس آن کاربردهای گوناگونی خواهد داشت. به طور کلی قیمت ورق ضد سایش به گرید آن بستگی دارد. به این ترتیب هرچه میزان سختی ورق بیشتر باشد، به همان میزان نیز افزایش قیمت خواهند داشت. ضخامت، ابعاد و وزن نیز فاکتورهایی هستند که بر قیمت نهایی ورق تأثیرگذار خواهند بود. در کنار آن، شرایط اقتصادی مانند میزان عرضه و تقاضا و نرخ ارز را نیز باید در نظر گرفت.
نظر خود را ثبت کنید
مقالات مشابه
ورود به حساب کاربری
