تیرآهن هاش
یکی از انواع تیرآهن ها، تیرآهن هاش است. به این نوع تیرآهن، بال پهن نیز می گویند که بهترین پروفیل نورد شده برای ستون است که با علامت اختصاری H و IPB شناخته می‌شود. اگر تاریخچه ی ابداع این نوع تیرآهن را مورد بررسی قرار دهیم اولین بار در شرکت بثهلم تولید شد و از مهمترین دستاوردهای آن واحد تولیدی بود که با تولید هاش بال پهن توانست در صنعت فولاد در قرن بیستم ابتکار و تحول ایجاد کند. در اکثر شرایط اجرایی، اتصال تیر های دیگر به راحتی روی این نوع تیرآهن ها انجام می شود. از لحاظ ظاهری تیرآهن IPB، ازسه بخش تشکیل شده است که شامل دو بال موازی که دو انتهای تیرآهن را تشکیل می دهد و یک تکه آهنی ضخیم، بین این دوبال که به صورت عمودی قرار دارد که به آن جان تیرآهن گویند. طول این بخش‌ها(جان و بال) می‌تواند نیروهای فشاری را تحمل کند.
تفاوت تیرآهن هاش با تیرآهن معمولی
تفاوت این دو در طول بال آنها است. طول بال تیرآهن هاش از طول بال تیرآهن معمولی یا IPE بیشتر است. در داخل بال تیرآهن هاش، هیچ شیبی وجود ندارد و سطوح بالا و پایین موازی هستند. ویژگی منحصر به فرد تیرآهن هاش، مقاومت یکسان در هر دو جهت که بر هم عمود هستند می باشد که این ویژگی آن را از تیرآهن معمولی متمایز کرده است. تیرآهن I شکل یا همان تیرآهن معمولی مدتها به عنوان مصالح پایه در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گرفت؛ اما در اوایل قرن بیستم که هاش بال پهن به بازار عرضه شد به میزان قابل توجهی در ساخت پل ها و آسمان خراش ها مورداستفاده قرار گرفت و در نتیجه موارد مصرف هاش نسبت به تیرآهن I نیز بیشتر شد.
انواع تیرآهن هاش
• تیرآهن هاش سبک(HEA~IPBL): علامت L نشان دهنده سبک وزن بودن تیرآهن است. این نوع تیرآهن از سایز 100 الی 1000 میلی متر، ارتفاع مقطع 96 الی 990 میلی متر و طول بال 100 الی 300 میلی متر تولید می شود.
• تیرآهن هاش سنگین (HEB~IPB): طبق استاندارد فولاد کشور آلمان (DIN)تولید این تیرآهن ها از سایز 100 الی 1000 میلی متر، با ارتفاع مقطع 100 الی 1000 میلی متر و طول بال آن در 100 الی 300 میلی متر انجام می شود.
• تیرآهن فوق سنگین (HEM~IPBV): علامت V نشان دهنده سنگین وزن بودن تیرآهن است. به عنوان مثالIPBV (تیرآهن عریض سنگین) می باشد. طبق استاندارد فولاد کشور آلمان(DIN) تیرآهن بال پهن HEM از سایز 100 الی 1000 میلیمتر، ارتفاع مقطع 120 الی 1008 میلی متر و طول بال آن 106 الی 302 میلی متر تولید می شود.
سه استاندارد موجود برای تولید تیرآهن هاش
این سه استاندارد عبارت اند از: st37، st44، st52 که متداول ترین استاندرد تولید تیرآهن st44 است. تیرآهن هاش معمولاً در کشورهای دیگر تولید و به داخل کشور وارد می شود. اما در چند سال اخیر ذوب آهن اصفهان در گروه تولید کنندگان تیرآهن هاش قرار گرفته است.
کاربرد تیرآهن هاش
• ساختمان سازی
• پل سازی
• اسکله سازی
• پالایشگاه
• کشتی سازی
• سد سازی
• ساخت تیر و خرپا
مزایای استفاده از تیرآهن هاش
• به دلیل بزرگتر بودن سطح مقطع تیرآهن های هاش و همچنین برابر بودن پهنای بال با ارتفاع تیر، می توان از آن ها به عنوان ستون و یا تکیه گاه عمودی استفاده کرد و اینکه در برابر رانش زمین، حرکات زمین و همچنین نیروهای برشی و خمشی مقاوم هستند.
• سرعت نصب آن ها، در سازه ها بالا است در نتیجه سرعت تکمیل پروژه افزایش می یابد.
• فضای کمی را اشغال می کند.
• سهولت کاربرد در ارتفاع از دیگر مزایای آن به حساب می آید که می توان در اندازه های متفاوتی ساخته شود. به دلیل امکان استفاده در طول های بلند، تیرآهن هاش نسبت به تیرآهن I کاربرد بیشتری دارد. تیرآهن نوعI تا طول ۳۰متر می تواند کاربرد داشته باشد اما تیرآهن هاش تا طول های 100متر نیز کاربرد دارد.
• امکان استفاده از قطعات پیش ساخته وجود دارد.
• کاهش ضریب خطا و سازه ای یکنواخت.
• کاهش هزینه های عملیاتی.
• کاهش میزان مصرف آهن.
معایب استفاده از تیرآهن هاش
• کاهش مقاومت فولاد در دماهای بالا
• مخارج حفاظت در برابر خوردگی
• پرهزینه بودن انجام آزمایش جوش
